Akademisyen.
KİMDİR: İdil-Ural, Orta Asya ve Kafkasya’da yaşayan Türk halklarının fikir tarihi ve reform hareketleri konusunda eserler veren ilim adamıdır.
DOĞUMU: Maraş’ta 1961 yılında doğdu.
ÖĞRENİMİ: İlk ve Orta öğrenimini Maraş’ta tamamladı.
ÜNİVERSİTE: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde okudu.
TEZ
“XVI. Asırda Dulkadırlı Türkmenleri” adlı tez ile mezun oldu. 1983 yılında kaydolduğu
İNGİLİZCE: Boğaziçi Üniversitesinde okuyarak İngilizce öğrendi.
ARAŞTIRMACI: 1985’te Marmara Üniversitesine araştırma görevlisi olarak girdi.
TÜRK DÜNYASI: 1986 yılından itibaren yakın dönem Türk Dünyası üzerinde yoğunlaştı; Ceditçiliğin önde gelen simalarından Musa Cârullah üzerinde yüksek lisans tezi hazırladı.
COLUMBİA: 1988 Yılında, YÖK bursu desteğiyle New York şehrindeki Columbia Üniversitesinin Orta Asya Araştırmaları Bölümüne kaydoldu. 1995’te Kazan Tatarları arasında yenileşme hareketini ele alan doktora tezi ile mezun oldu.
DOÇENT: 1996’da yeniden Marmara Üniversitesine döndü, 1999’da doçent oldu.
KAZAKİSTAN
2000 - 2001 Öğretim yılında Kazakistan’daki Yesevi Üniversitesinde Türk Tarihi ve İngilizce dersleri verdi.
Daha sonra Marmara ve Yeditepe Üniversitelerinde Türk dünyasının XIX. ve XX. asırdaki düşünce tarihi ile Rusya Tarihi dersleri okuttu.
TAŞKENT
KÜLTÜR ATEŞESİ: 2004-2007 Yılları arasında Taşkent Büyükelçiliğinde Kültür ve Tanıtma Müşaviri olarak görev yaptı.
PROF. : Bundan sonra yeniden Marmara Üniversitesi’ndeki görevine döndü ve 2009’da Profesör oldu. Hâlen, Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığını yürütmektedir.
AKADEMİK İLGİ ALANLARI: XVIII. Yüzyıldan günümüze Türk dünyasındaki fikir hareketleri (Dinî reform, ceditçilik (Yenilikçilik), eğitim ve basın tarihi, edebiyat tarihi, kadın hareketleri, Sovyet dönemi ve sonrasındaki kültür değişimi), Rusya’dan gelen Türk kökenli aydınların Türk fikir hayatındaki etkileri, muhaceretteki Türkistanlı ve İdil-Urallı aydınların kültür faaliyetleri.
YABANCI DİLİ: İngilizce ve Rusça’nın yanı sıra Tatar, Kazak, Uygur ve Özbek Türkçelerini öğrendi.
Türk dünyası edebiyatına ilişkin makale ve çevirileri çeşitli dergilerde yayınlandı.
YAYINLARI
Kitaplar
1. XIX. Yüzyıl Türk Dünyası - 2012.
2. Orta Asya Türk Tarihi - 2011.
3. Reforma v ramkax islama: Tajdid i djadidskoe dvijenie sredi kazanskix tatar (1809-1917 g.), Kazan, 2007.
4. Taşkent Kültür Rehberi, Taşkent, 2006.
5. *M. Zâhir Bigi: Mâverâünnehr’de Seyahat, – 2005.
7. Marshall G. S. Hodgson, Dünya Tarihini Yeniden Düşünmek – (Çeviri: Müsterek) 2001 (2. bsk., 2003).
8. Reform within Islam: The Tajdid and Jadid Movement among the Kazan Tatars (1809-1917), 1997.
9. Marshall G. S. Hodgson, Dünya Tarihinde İslam, (Çeviri) 1997.
basım aşamasındaki kitapları
1. Modern Tatar Edebiyatının Öncülerinden Muhammed Zâhir Bigi ve Romanları
2. Kazanlı Ayaz İshaki (1878-1954): Hayatı, Fikirleri ve Mücadelesi.
MAKALE / DERLEME
Yerli ve Yabancı dergilerde yayınlanan en az 40 Makale / Derlemesi sayabiliriz.
-------------------------------------------------------
* Çağdaş Türk düşüncesi ve Çağdaş İslâm düşüncesinin önemli isimlerinden biri olan Kazanlı Musa Carullah Bigiyef ilk defa bu eserde hayatı, eserleri ve görüşleriyle bir bütün olarak ele alınıp değerlendiriliyor.
**Zahir Bigi'nin 1893 te Türkistan'a yapmış olduğu gezi sırasında tuttuğu notlara dayanmaktadır. Bigi'nin bu seyahatnamesi
dindaşları hakkında gözlemlerini içermektedir.
Makaleler
2012
1. “Ayaz İshakî
(1878-1954) ve Türkiye’de Türkçülük Fikrinin Evrimi,” Türk Kültürü İncelemeleri
Dergisi, sayı 24 (2012), s. 77-124.
2. “Kuzey Türklerinde
Uyanış ve Reform” XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir,
2012,s. 3-25.
3. “Kazan Tatarlarında
Yenileşme”, XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir, 2012, s.
26-56.
4. “Rusya
Müslümanlarının Siyasi ve Milli Hareketleri”, XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A.
Kanlıdere (ed.), Eskişehir, 2012, s. 57-85.
5. “Rusya ve Osmanlı
Türklerinin İlişkileri”, XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir,
2012, s. 86-111.
6. “Türkistan’da Çarlık
Yönetimi ve Etkileri”, XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir,
2012, s. 166-192.
7. “Türkistan’da Uyanış
ve Modernleşme”, XIX. Yüzyıl Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir, 2012,
s. 193-219.
8. “En Eski Tapu Tahrir
Defterine Göre XVI. Asrın Başında Dulkadırlı Türkmenleri,”
Uluslararası Dulkadir Beyliği Sempozyumu Bildirileri, 29 Nisan-1
Mayıs 2011, Kahramanmaraş, 2012, s. 79-92.
2011
2011
9. “Radikal Sosyalizmden
Milliyetçiliğe: Kazanlı Ayaz İshakî’nin (1878-1954) Fikrî Serüveni,” Türk
Kültürü İncelemeleri Dergisi, sayı 24 (2011), s.
63-94.
10.“Ayaz Ishaki’s
(1878-1954) Ideas on the Turkish Press,” Proceedings of the Fourth International
Symposium on Islamic Civilization in the Volga-Ural Region, Ufa, October 21-22,
2010, İstanbul, 2011,s. 65-85.
11. “Yusuf Akçura’nın
Rusya Dönemi (1904-1908),” İdil-Ural Tarihi Sempozyumu Bildirileri, 10-12 Ekim
2011, Ankara (baskıda).
12. “Sovyet Döneminde
ve Sonrasında Orta Asya,” Orta Asya Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.),
Eskişehir, 2011, s.
192-213.
13. “Rusya Türklerinde
Fikir Hareketleri,” Orta Asya Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir, 2011,
s. 168-190.
14. “Hindistan Timurlu
İmparatorluğu,” Orta Asya Türk Tarihi, A. Kanlıdere (ed.), Eskişehir, 2011, s.
137- 141.
15. “Genel Türk Tarihi
Kaynakları,” Tarih Metodu, Zekeriya Kurşun (ed.), Eskişehir, 2011, s.
132-154.
16. Cabbar Esanbiyoğlu
Derbendî, “Enver Paşa’nın Türkistan’daki Bir Askeri: Esanbiy
Ermahmat[ov] (1896-1944),” Haz. Ahmet Kanlıdere, Yom: Türk Dünyası
Kültür Dergisi, sayı 21 (Kış 2010), s. 23-38.
17. “Türk Dünyasının
Kültür ve Cazibe Merkezi Olarak İstanbul (1908-1914),” Tarih İçinde
İstanbul Uluslararası Sempozyumu, 14-17 Aralık 2010: Bildiriler,
haz. D. Hut, Z. Kurşun, A. Kavas, İstanbul, 2011, s. 103-138.
2010
2010
18. “Rusya Tarihinin
Ana Hatları,” Yom: Türk Dünyası Kültür Dergisi, sayı 19-20 (2010), s.
59-87.
19. “The Trends of
Thought among the Tatars and Bashkirs: Religious Reformism and Secular
Jadidism
vs. Qadimizm
(1883-1910),” Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları, V/9 (2010), s.
48-63.
2009
20. “Türkistan’ın
Tarihî, Kültürel Gelişimi ve Rus Tesirleri,” Yom: Türk Dünyası Kültür Dergisi,
sayı 15 (Yaz 2009),
s. 29-45.
21. “Yusuf Akçura ve
Kuzey Türkleri,” İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Sosyoloji Dergisi, sayı 18
(2009/1), s. 235-258.
22. “Rusya’dan Gelen
Aydınların Meşrutiyet Dönemi Türk Düşünce Hayatına Katkıları,” 100.
Yılında Meşrutiyet:
Gelenek ve Değişim Ekseninde Türk Modernleşmesi Uluslararası Sempozyumu,
22-24
Ekim 2008, İstanbul,
2009, s. 509-525.
2008
23. “Eğitim Merkezli
Etkileşim: Osmanlı ve Rusya Türkleri,” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi:
Türk Eğitim Tarihi,
VI/12 (2008), s. 287-320.
2006
24. “Özbekistan
Türkologları,” Turkologiya Masalalari, sayı 1 (2006), Taşkent, s.
41-49.
25. “Mûsâ Cârullah
(1875-1949): Tatar Âlimi ve Düşünürü,” TDV İslam Ansiklopedisi, XXXI,
İstanbul, 2006, s.
214-216.
2005
26. “Mirza Kâzım Bey
(1802-1870),” TDV İslam Ansiklopedisi, XXX, İstanbul, 2005, s.
162-164.
27. “Mercânî, Şihâbeddin
(1818-1889): Kazanlı Tarihçi ve Islâhâtçı Din Âlimi,” TDV İslam
Ansiklopedisi, İstanbul, XXIX, İstanbul, 2005, s.
169-172.
28. “Dinî Reformculuktan
Seküler Reformculuğa: Islahçı ve Ceditçilerin Zihnî Serüvenleri,” XIV.
Türk Tarih Kongresi
Ankara: 9-13 Eylül 2002: Kongreye Sunulan Bildiriler, II/2, Türk Tarih Kurumu
Yayınları,
Ankara, 2005, s.
1339-1344.
2004
29. “Islahçı ve Ceditçi
Tanımlamaları Üzerine Bazı Düşünceler,” İsmail Bey Gaspıralı İçin, Ankara,
2004, s.
255-262.
30. “The Special
Characteristics of the Muslim Reformism in the Volga-Ural Region,” Proceedings
of the International
Symposium on Islamic Civilization in Volga-Ural Region, Kazan, 8-11 June
2001,
Istanbul, 2004, s.
41-49.
31. “Muhammed Zâhir Bigi
(1870-1902): Hayatı, Romanları ve Türkistan Seyahatnâmesi,” Türklük Araştırmaları Dergisi, sayı 15
(Bahar 2004), s. 143-75.
32. “Sovyet ve Türk
Tarih Yazıcılığında Rusya Müslümanlarının Düşünce Tarihi,” Türkiye
Araştırmaları Literatür Dergisi: Türk Siyaset Tarihi (Tanzimat
Sonrası), II/1 (2004), s. 149-181.
2003
33. “Cedidcilik ve Dinî
Islahçılık,” İsmail Bey Gaspıralı ve Ziya Gökalp Sempozyumları: Bildiriler,
Ankara, 2003, s.
92-96.
2002
34. “Musa Jarullah
Bigiyef: Why Did the Muslim World Decline While the Civilized World
Advanced?” introduction and translation by Ahmet Kanlıdere, Charles
Kurzman (ed.), Modernist Islam 1840-1940: A Source Book, Chapter 35, Oxford University Press, New
York, 2002, s. s. 254-256.
35. “Rizaeddin b.
Fakhreddin: İbn Taymiyya,” introduction and translation by Ahmet Kanlıdere,
Charles Kurzman
(ed.), Modernist Islam 1840-1940: A Source Book, Chapter 33, Oxford University
Press, New York,
2002, s. 238-243.
36. “Abdullah Bubî: Is
the Period of Ijtihad Over or Not?” introduction and translation by
Ahmet
Kanlıdere, Charles
Kurzman (ed.), Modernist Islam 1840-1940: A Source Book, Chapter 32,
Oxford University
Press, New York, 2002, s. 232-237.
37. “Kazan Tatars in
the Nineteenth and Twentieth Centuries,” the Turks, VI, Ankara: Yeni
Türkiye Yayınları,
2002, s. 718-729.
38. “XIX. ve XX.
Yüzyıllarda Kazan Tatarları,” Türkler, XVIII, Ankara, 2002, s.
415-426.
39. “Musa Carullah’ın
Ailesi ve Eserleri Hakkında Yeni Bilgiler,” Ölümünün 50. Yıldönümünde
Musa Carullah
Bigiyev (1875-1949). Ankara, 2002, s. 223-229.
2000
40. “Rusya
Müslümanlarının Kongrelerinde Kadın Sorunu (1905-1917),” Türk Kültürü
İncelemeleri Dergisi, sayı 2 (2000), s. 139-148.
1999
41. “Rusya Türklerinin
Osmanlı Fikir Hayatındaki Etkileri: Islah Düşüncesi ve Türkiye’deki
Etkileri,” Osmanlı:
Düşünce, VII, Ankara, 1999, s. 510-516.
42. “Rusya Türkleri
Arasında Yenileşme Hareketi Hakkındaki Kaynaklara Genel Bir Bakış,”
Müteferrika, sayı 15
(Yaz 1999), s. 123-131.
43. “Kafkasya’daki
Müslüman Azınlıklar,” Tarih ve Medeniyet, V/58 (Ocak 1999), s.
42-45.
44. “Islah: Tataristan,
Kafkasya ve Orta Asya'da,” TDV İslam Ansiklopedisi, XIX, İstanbul, 1999, s.
163-167.
1998
45. “Türkistan’daki
Yenileşme Hareketinin Yol Açıcılarından Damolla Mir Şerif ve Damolla İkram
Efendi,” Türkistan,
sayı 2 (1998), s. 16.
1997
46. “Kazan Tatarları
Arasında Tecdit ve Cedit Hareketi,” Türkiye Günlüğü, sayı 46 (Yaz 1997), s.
89-96. (2. kere
yayını için bkz. Türkiye Günlüğü, sayı 73 (2003), s. 181-192.
1996
47. “XVI. Yüzyılda
Dulkadırlı Türkmenleri,” Edik (Şubat 1986), s.
24-26.
-------------------------------------------------------
Danışmanlığını yaptığı
tezler
- Murat Yenen, “Añ Dergisi (1912-1918) ve Kazan Türklerinin Kültür Meseleleri,” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
- Ozan Karabulak, “Kazanlı Aydınlardan Abdullah Battal Taymas (1883-1969): Hayatı, Fikirleri ve Eserleri,” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
- Tülay Köseoğlu, “Sovyetlerin Türkistan’ı Dönüştürme Siyasetine Muhalefet: Yaş Türkistan Dergisi (1929-1939),” Doktora tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
- İbrahim Kalkan, “Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Siyasi Modernleşmenin Kökenleri: Kazak Örneği (1822-1920),” Doktora tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul,2012.
- Feyza Şahin, “İdil-Ural’da Kadın Hareketi: Süyümbike Dergisi (1913-1918),” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2012.
- Nurgül Uzunel, “Avrupa Muhaceretindeki Türkistan Basını ve Milli Türkistan Dergisi (1942-1975),” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2012
- Dilek Çoban, “II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Arşiv Belgeleri ve Basınında Türkistan,” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2012.
- Murat Yavan, “Türkistanlı Aydın ve Siyaset Adamı Osman Kocaoğlu’nun Hayatı ve Faaliyetleri (1878-1969),” Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
- Meryem Orakçı, “Selam Gazetesine Göre Rodos Türkleri (1926-1936),” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2010. Rodos Müslümanları: Selam Gazetesi 1926-1936 (İstanbul: Kitap Yayınları, 2012) adıyla yayınlanmıştır.
- Sadi Çakır, “Şanhay İşbirliği Örgütü ve Küresel Güç Mücadelesine Etkisi,” Yüksek Lisans tezi, T.C. Genelkurmay Başkanlığı, Har Akademileri Komutanlığı, Stratejik Araştırmalar Ens. Müdürlüğü, İstanbul, 2010.
- Orhan Çinar, “Muhaceretteki Türkistanlıların Gözünden Orta Asya ve Türkistan Dergisi (1927-1931),” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2010.
- Ramin Sadıkov, “Azeri Aydınlarından Yusuf Vezir Çemenzeminli (1887-1943),” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Türkiyat Araş. Ens. Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, İstanbul, 2003.
- Kazıbek İslambekov, “Halife Altay’ın Hayatı ve Eserleri,” Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniv. Sosyal Bil. Ens. Cumhuriyet Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul, 1999.
- Canan Gülpınar, “Türk Yurdu Dergisine göre Rusya’da Türkçülüğün Doğuşu ve Gelişmesi,” Yüksek Lisan tezi, Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Ens. Genel Türk Tarihi, İstanbul, 1998.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder